Posts in category: Uncategorized

Καθώς η περίοδος των γιορτών φέρνει χαρά και ζεστασιά στα σπίτια μας, παρέχει επίσης μια πολύτιμη ευκαιρία για την ενίσχυση της ανάπτυξης των παιδιών μέσω του παιχνιδιού. Η ενσωμάτωση χριστουγεννιάτικων δραστηριοτήτων προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία να υποστηρίξετε τη σωματική, γνωστική και αισθητηριακή ανάπτυξη του παιδιού σας. Αγκαλιάστε τη χαρά της εποχής, καλλιεργώντας παράλληλα σημαντικές δεξιότητες μέσω αυτών των δραστηριοτήτων, κάνοντας αυτό το διάλειμμα των διακοπών μια ουσιαστικά εμπλουτιστική εμπειρία τόσο για τα παιδιά όσο και για τους γονείς.

• Διακόσμηση Στολιδιών:

Η αισθητηριακή εξερεύνηση είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη των παιδιών. Η διακόσμηση στολιδιών επιτρέπει στα παιδιά να εξερευνούν διαφορετικές υφές, ενισχύοντας τις λεπτές κινητικές τους δεξιότητες και τον συντονισμό χεριού-ματιού.

• Δραστηριότητες Εορταστικής Μαγειρικής:

Η συμμετοχή των παιδιών σε δραστηριότητες μαγειρικής για τις γιορτές προάγει τις λεπτές κινητικές δεξιότητες, την ακολουθία και την τήρηση των οδηγιών. Η πολυαισθητηριακή εμπειρία που περιλαμβάνει διαφορετικές υφές και συστατικά ενισχύει τη συνολική αισθητηριακή τους ανάπτυξη.

• Διακόσμηση Χριστουγεννιάτικων Μπισκότων:

Η συναρμολόγηση και η διακόσμηση Χριστουγεννιάτικων μπισκότων δημιουργεί διάφορες προκλήσεις στα παιδιά όπως αυτές της χωρικής επίγνωσης, των λεπτές κινητικών δεξιοτήτων, και του αμφίπλευρου συντονισμού. Αυτή η δραστηριότητα όχι μόνο ενθαρρύνει τη δημιουργικότητα, αλλά υποστηρίζει επίσης τη γνωστική ανάπτυξη καθώς τα παιδιά κόβουν, συναρμολογούν και διακοσμούν τις πεντανόστιμες δημιουργίες τους.

• Χριστουγεννιάτικο Κυνήγι Θησαυρού στο Σπίτι:

Το κυνήγι θησαυρού ενθαρρύνει την επίλυση προβλημάτων, τη χωρική επίγνωση και τις αδρές κινητικές δεξιότητες. Για να οργανώσετε το κυνήγι σας, μπορείτε να κρύψετε διάφορα Χριστουγεννιάτικα αντικείμενα μέσα στο σπίτι και να ζητήσετε στο παιδί σας να τα βρει ή μπορείτε να δημιουργήσετε μικρούς γρίφους που θα οδηγούν το παιδί από σταθμό σε σταθμό!

Κλειώ Πολύζου
Εργοθεραπεύτρια

Επιστημονικός Συνεργάτης του Επιστημονικού Κέντρου «Ο Κόσμος του Λόγου»

Οι μέρες των Χριστουγέννων συνήθως αναμένονται με μεγάλη προσμονή και χαρά από όλα τα μέλη της οικογένειας, ενήλικες και παιδιά. Οι μαθητές κάνουν ένα διάλειμμα από τις σχολικές υποχρεώσεις και οι ενήλικες διαθέτουν κάποιες μέρες μακριά από την δουλειά, τα χρονοδιαγράμματα και τις εργασιακές ευθύνες. Σύμφωνα με έρευνες η συμμετοχή των μελών της οικογένειας στα έθιμα των Χριστουγέννων και στην προετοιμασία του σπιτιού για τις γιορτινές μέρες αυξάνει το θετικό συναίσθημα, την ικανοποίηση από τη ζωή και µειώνει το αίσθημα της μοναξιάς. 

Μερικές ιδέες αξιοποίησης των γιορτινών ημερών από τους γονείς και τα παιδιά είναι οι παρακάτω:

• Οι ρυθμοί της καθημερινότητας είναι ταχείς και ενδεχομένως ο από κοινού χρόνος γονέων- παιδιών είναι περιορισμένος. Τα Χριστούγεννα είναι μια καλή ευκαιρία να συνδεθούν οι γονείς με τα παιδιά τους μέσα από το παιχνίδι, την προετοιμασία του γιορτινού τραπεζιού, το στολισμό του δέντρου, αλλά και μια ευκαιρία να συνδεθεί το ζευγάρι ξανά.
  
  
• Γονείς και παιδιά μπορούν να γίνουν δημιουργικοί φτιάχνοντας μπισκότα και γλυκά μαζί, βοηθώντας ο ένας τον άλλον στην υλοποίηση και απολαμβάνοντας μαζί το τελικό αποτέλεσμα.

• Τα οφέλη της μουσικής είναι πολλά. Τόσο οι γονείς όσο και τα παιδιά μπορούν να επιλέξουν χριστουγεννιάτικα τραγούδια, να χορέψουν και να τραγουδήσουν!
  
  
• Το διάβασμα χριστουγεννιάτικων παραμυθιών ξυπνά τη φαντασία και μας ταξιδεύει σε κόσμους μαγικούς. Μέσα από την ανάγνωση ενός παραμυθιού γονείς και παιδιά μπορούν να μοιραστούν τις επιθυμίες τους, τις αγωνίες, τις ευχές τους και τους στόχους τους για τη νέα χρονιά.
  
  
• Οι ενήλικες μπορούν να γίνουν ξανά τα παιδιά που υπήρξαν κάποτε. Πολλές φορές τα παιδιά απολαμβάνουν να ακούνε ιστορίες άλλων. Τη θέση των αφηγητών μπορούν να πάρουν οι γονείς και να μοιραστούν τα δικά τους Χριστούγεννα όταν ήταν οι ίδιοι παιδιά, ακόμη και τις μικρές «σκανταλιές» τους!
  
  
• Οι βόλτες και οι εξωτερικές δραστηριότητες της οικογένειας τις ημέρες των γιορτών βοηθούν στο να έρθουν πιο κοντά τα μέλη μεταξύ τους. Μπορεί ο καθένας να προτείνει 3 πράγματα ή 3 μέρη που θέλει τα επισκεφθεί η οικογένεια, να το συζητήσει με τα υπόλοιπα μέλη και να διαλέξουν ένα μέρος της λίστας του καθενός ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο την πρωτοβουλία, την έκφραση της επιθυμίας, τη συνεργασία και την ικανότητα λήψης αποφάσεων.
  
  
• Κάθε άτομο στην οικογένεια μπορεί να γράψει μια κάρτα για κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας. Εκεί μπορεί να εκφράζει κάποιο συναίσθημα,  κάποια ανάμνηση από τη χρονιά που φεύγει  ή κάποια ευχή.
  
  
• Ο κινηματογράφος έχει φιλοξενήσει πλήθος χριστουγεννιάτικων ταινιών. Τα παιδιά και οι γονείς μπορούν να επιλέξουν ποια ταινία τους αρέσει, να τη δουν όλοι μαζί και στο τέλος να συζητήσουν τι είναι αυτό που τους άρεσε, αν τους προβλημάτισε κάτι, αν θα άλλαζαν κάτι στην ιστορία που είδαν.

Τα παραπάνω αποτελούν απλώς μερικές ιδέες. Κάθε οικογένεια έχει τα δικά της έθιμα, παραδόσεις και δραστηριότητες που κάνουν μέσα στις γιορτές. Σημασία έχει όποια κι αν είναι η δραστηριότητα, το παιχνίδι ή ο τρόπος που θα περάσουν τις μέρες των γιορτών, να αποτελεί για την κάθε ξεχωριστή οικογένεια και το κάθε μοναδικό μέλος της μια ευκαιρία συνδέσης, μοιράσματος συναισθημάτων και αυθεντικής αλληλεπίδρασης. Καλές γιορτές!

Ράννου Ιωάννα
Κλινική Ψυχολόγος, MSc
Επιστημονικός Συνεργάτης του Επιστημονικού Κέντρου «Ο Κόσμος του Λόγου»

Το παιχνίδι είναι ο τρόπος με τον οποίο το παιδί απορροφά τον εξωτερικό κόσμο και αφομοιώνει την πραγματικότητα με το εγώ του, ενώ παράλληλα απελευθερώνει το εγώ του από τις απαιτήσεις της προσαρμογής (Piaget).

Το παιχνίδι επιδρά σημαντικά, καθώς μέσα από αυτό το παιδί μαθαίνει να αλληλεπιδρά με το περιβάλλον και να ανακαλύπτει νέα ενδιαφέροντα.  Ακόμη, αναπτύσσονται τόσο, οι γνωστικές, κινητικές, κοινωνικό – συναισθηματικές δεξιότητες. Το παιδί έρχεται σε επαφή με δραστηριότητες πειραματισμού, εξερεύνησης, λύσης προβλήματος, αναπαραστάσεις, μίμηση και δημιουργικές δραστηριότητες που προάγουν τις πνευματικές λειτουργίες του πχ. τη συγκέντρωση, την προσοχή, τη μνήμη, τη φαντασία και τη δημιουργικότητα.

Ο ρόλος του γονέα είναι πολύ σημαντικός κατά την διάρκεια του παιχνιδιού. Ο γονέας είναι εκείνος που επιτυγχάνει την καλύτερη γνωριμία και κατανόηση του χαρακτήρα του παιδιού του. Είναι εκείνος που κατανοεί καλύτερα από όλους τις ικανότητες  και τα ενδιαφέροντα  του και  εντοπίζει   τις ανάγκες αλλά και τις αδυναμίες του . Μπορεί να πάρει διάφορους ρόλους κατά την διάρκεια του παιχνιδιού

• Ο γονέας ως Εμψυχωτής ενθαρρύνει την ενασχόληση του παιδιού με το παιχνίδι και προσφέρει θετική ενίσχυση
• Ως συμμέτοχος λειτουργεί σχεδιασμένα και διακριτικά, ώστε να μη το μετατρέπει σε μια καθοδηγούμενη δομημένη δραστηριότητα.

Το παιχνίδι είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για ένα παιδί να προσδώσει νόημα στις λέξεις και να αναπτύξει λεξιλόγιο,  για αυτό γίνετε εσείς το πρότυπο και η επέκταση του παιδιού . Σχολιάστε αυτό που κάνετε εσείς ή το παιδί σας, προσθέστε μια λέξη ή φράση στις σύντομες φράσεις του παιδιού, επαναλάβετε με σωστή δομή πρότασης αυτό που λέει το παιδί σας

Για να διευκολύνετε την ανάπτυξη των γλωσσικών ικανοτήτων του παιδιού σας χρειάζεται να ακολουθήστε το προβάδισμα του.  Είναι σημαντικό να παρατηρήσετε το παιχνίδι του και να το εμπλέξετε σε δραστηριότητες παιχνιδιού που θεωρεί ενδιαφέρουσες. Η αυξημένη εμπλοκή του παιδιού επιτρέπει μεγαλύτερες ευκαιρίες απόκτησης της γλώσσας. Επίσης, δημιουργείστε ευκαιρίες για το παιδί ώστε να επικοινωνήσει μαζί σας. Βοηθήστε το να εκφράσει τις επιθυμίες του και προσφέρετε του επιλογές όπως να επιλέξει από 2 παιχνίδια.

Ας δούμε μερικά παραδείγματα με γνωστά μας παιχνίδια….αλλιώς!!!

• Φιδάκι / Γκρινιάρης: οι παίκτες για να προχωρήσουν θα πρέπει να εκτελούν στοματοπροσωπικές ασκήσεις ή να παράγουν φωνήματα-λέξεις που απεικονίζονται στα τετράγωνα. Το παιδί μαθαίνει να ακολουθεί κανόνες, να περιμένει τη σειρά του.
• Τικ Τακ Μπουμ: Οι παίκτες στο παιχνίδι αυτό πρέπει να βρουν όσες περισσότερες λέξεις μπορούν που να είναι σχετικές με τη σκηνή που απεικονίζεται στην κάθε κάρτα που περιλαμβάνει πριν σκάσει η βόμβα. Μέσα από το παιχνίδι αυτό εξασκείται η ικανότητα ανάκλησης λέξεων σε μικρό χρονικό διάστημα κι εμπλουτίζεται το λεξιλόγιο του παιδιού.
• Κρεμάλα:Ανάπτυξη λεξιλογίου
• Μάντεψε ποιος: Οι παίκτες καλούνται να περιγράψουν ένα πρόσωπο και να βρουν την κάρτα που αντιστοιχεί στην περιγραφή καθώς και να θέσουν τις κατάλληλες ερωτήσεις. Μερικές δεξιότητες που ενισχύονται είναι ο εμπλουτισμός λεξιλογίου με περιγραφικές έννοιες, η ακουστική  κατανόηση, η μνήμη και αναπτύσσονται δεξιότητες για επίλυση καθημερινών προβλημάτων.
• Σπαζοκεφαλιές/ Στο κεφάλι το’χω..: Οι παίκτες χρειάζεται να δώσουν ένα ορισμό ή να μαζέψουν τις κατάλληλες πληροφορίες για να βρουν την εικόνα που έχουν. Μερικές δεξιότητες που ενισχύονται είναι ο εμπλουτισμός λεξιλογίου με περιγραφικές έννοιες, η ακουστική κατανόηση, η μνήμη και αναπτύσσονται δεξιότητες για επίλυση καθημερινών προβλημάτων.
• Όνομα, ζώο, πράγμα….:Κατηγοριοποίηση, ενίσχυση φωνολογίας (εύρεση λέξεων που ξεκινούν με το ίδιο γράμμα / φώνημα)
• Κρυμμένος Θησαυρός: Παιχνίδι μνήμης όπου μπορούμε να έχουμε στην αρχή 2 αντικείμενα (π.χ. μία γόμα και μία κόλλα) και αφού δείξουμε τα σημεία που θα κρύψουμε το κάθε ένα, να ρωτήσουμε το παιδί που βρίσκονται. Τα παιχνίδια αυτά, ενισχύουν όχι μόνο τη μνήμη, αλλά και τη προσοχή – συγκέντρωση
• Σούπερ Μάρκετ (Παιχνίδι ρόλων):Αναγνώριση και κατηγοριοποίηση π.χ. φρούτων – λαχανικών, διαχείριση χρημάτων. Παιχνίδι με κουκλόσπιτο (Παιχνίδι ρόλων): Μέρη σπιτιού, διαχείριση καταστάσεων μέσα στο σπίτι, ενίσχυση ομιλίας ενίσχυση λόγου
• Σειροθέτηση εικόνων:Τοποθέτηση εικόνων σε μία σωστή σειρά (χρονική ακολουθία) και ανάπτυξη περιγραφικού λόγου.
• Λαβύρινθοι, παζλ, τελείες με αριθμούς:Ενίσχυση λεπτής – αδρής κινητικότητας, ενίσχυση συγκέντρωσης και προσοχής.
• Τί ακούς;: Παράγετε κάποιον ήχο ή παίξτε κάποιον που, ήδη, έχετε ηχογραφήσει. Ρωτήστε το παιδί σας να αγγίξει το αντικείμενο που κάνει αυτό τον θόρυβο ή απλά να το ονομάσει. Στη συνέχεια ενισχύστε την παραγωγή του ήχου (για παράδειγμα να χτυπήσει το κουδούνι).
• Lego, Πλαστελίνη
• Τραγούδι: Το τραγούδι παρέχει μεγάλη έκθεση στο λεξιλόγιο, δημιουργεί ευκαιρίες εναλλαγής σειράς, βοηθάει σε δεξιότητες ακρόασης. Η χρήση χειρονομιών κατά την διάρκεια του τραγουδιού ενισχύει την ανάπτυξη του λόγου.

Όλα τα παιχνίδια προσπαθούμε να τα προσαρμόζουμε και να τα τροποποιούμε ανάλογα με τις ικανότητες και ανάγκες των παιδιών με σκοπό να επιτύχουμε την αυξημένη εμπλοκή του παιδιού η οποία  επιτρέπει μεγαλύτερες ευκαιρίες απόκτησης γλωσσικών δεξιοτήτων.

Ενθαρρύνεται την χρήση εναλλακτικών συστημάτων επικοινωνίας κατά την διάρκεια του παιχνιδιού. Μπορείτε να τροποποιήσετε ένα παιχνίδι ώστε το παιδί να χρησιμοποιεί ένα εναλλακτικό σύστημα επικοινωνίας όπου του ταιριάζει.

Χρησιμοποιήστε πίνακες επικοινωνίας, διακόπτες, tablet συνδυαστικά με το παιχνίδι.

Ένα καλό εναλλακτικό παιχνίδι είναι αυτό που δίνει την δυνατότητα συμμετοχής και δημιουργεί επικοινωνιακές ευκαιρίες, που το παιδί θέλει να συμμετέχει που είναι προσβάσιμο από όλους  και βέβαια διασκεδάζουν όσοι το παίζουν!

Παραμύθι…αλλιώς!

Μαργαρίτα Κουτσίκου 

Λογοθεραπεύτρια
Επιστημονικός Συνεργάτης του Επιστημονικού Κέντρου «Ο Κόσμος του Λόγου»

Η μετάβαση του μικρού παιδιού από το περιβάλλον του σπιτιού στο νηπιαγωγείο θεωρείται η πρώτη σημαντική μετάβαση που θα λάβει χώρα στην εκπαιδευτική του πορεία. Το περιβάλλον του νηπιαγωγείου διαφέρει σημαντικά τόσο χωροταξικά όσο και ως προς τους σκοπούς που εξυπηρετεί εν συγκρίσει με το οικογενειακό περιβάλλον. Τα παιδιά καλούνται να έρθουν αντιμέτωπα με νέους χώρους, διαφορετικά όρια, ακόμη και διαφορετικούς τρόπους λειτουργίας, εν γένει. Τα σημεία σύγκλισης, αλλά και εκείνα που διαφοροποιούν τα δύο περιβάλλοντα οφείλουν να εντοπίζονται και να αναγνωρίζονται από το εκπαιδευτικό προσωπικό και το οικογενειακό σύστημα του παιδιού.

Όταν έρχεται η ώρα το νήπιο να ξεκινήσει την εκπαιδευτική του διαδρομή, συχνά αναδύονται άγχη, ανησυχίες, προσδοκίες και ερωτήματα στους γονείς σχετικά με την ετοιμότητα του παιδιού να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του νηπιαγωγείου. Συγκεκριμένα, αναρωτώνται σχετικά με το κατά πόσο το παιδί θα μπορέσει να προσαρμοστεί στο νέο περιβάλλον, αν θα είναι ικανό να ακολουθεί κανόνες, αν θα παρουσιάσει προβλήματα συμπεριφοράς, αν θα μπορέσει να κατακτήσει τις ακαδημαϊκές ικανότητες και αν θα έχει ομαλή αλληλεπίδραση με την ομάδα των συνομηλίκων.

Σύμφωνα με έρευνες, η ετοιμότητα του παιδιού για το σχολείο συνδέεται με την σωματική, κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού, το επίπεδο κατάκτησης του λόγου και της επικοινωνίας, τον τρόπο εκμάθησης, το γνωστικό του επίπεδο. Μιλώντας για την προσαρμογή του παιδιού λαμβάνουμε υπόψη το επίπεδο που εκείνο καταφέρνει να προσαρμοστεί εντός της σχολικής αίθουσας, αλλά και τις στρατηγικές που το κάθε παιδί ξεχωριστά θέτει σε εφαρμογή κατά τη διαδικασία αυτή. Ο χρόνος που χρειάζεται το κάθε παιδί για να μάθει, να βιώσει, να επεξεργαστεί και τελικά να προσαρμοστεί στη νέα συνθήκη είναι διαφορετικός.

Πώς μπορούν οι γονείς του παιδιού να γίνουν συνοδοιπόροι σε αυτό το νέο ξεκίνημα και να το βοηθήσουν να έχει μια ομαλή μετάβαση;

• Οι ανησυχίες και οι προβληματισμοί των γονέων είναι κομμάτι αυτής της νέας συνθήκης. Μπορεί να θυμηθούν τη δική τους πρώτη μέρα στο νηπιαγωγείο, τα συναισθήματα που είχαν νιώσει ως παιδιά, την διαδικασία αποχωρισμού από τους δικούς τους γονείς. Δεν χρειάζεται να βιαστούν οι γονείς να τα καταχωνιάσουν σε μια άκρη του μυαλού τους ή να τα αποφύγουν. Η αναγνώριση αυτών των σκέψεων, των συναισθημάτων, του πιθανού άγχους ή φόβου είναι σημαντική τόσο για τους γονείς όσο και για τα παιδιά. Όλοι περάσαμε από αυτό το σκαλοπάτι και καθένας το βίωσε μοναδικά.
• Η προετοιμασία είναι πολλές φορές ανακουφιστική τόσο για τους γονείς όσο και για το παιδί, καθώς προσφέρει μια προβλεψιμότητα. Μπορούν οι γονείς να μιλήσουν με το παιδί τους για το τι θα συναντήσει στο σχολείο, με τι θα ασχοληθεί εκεί, τι παιχνίδια θα παίξει, ποια θα είναι η δασκάλα του, τον αποχωρισμό από εκείνους και την επανασύνδεση μαζί τους μετά το τέλος του σχολείου.
• Αν υπάρχει η δυνατότητα μπορούν να επισκεφθούν μαζί με το παιδί τον χώρο του σχολείου πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς, ώστε να γνωρίσει τη δασκάλα, την αίθουσα που θα περάσει τη χρονιά του και να εξοικειωθεί με το περιβάλλον.
• Η αμεσότητα και η ειλικρίνεια είναι οδηγός. Το παιδί πιθανώς θα έχει απορίες, θα εκφράζει άγχη, αγωνίες, ανησυχίες για τη νέα κατάσταση που θα εμπλακεί. Οι φαντασιώσεις κάποιων παιδιών σχετικά με το τι θα συναντήσουν είναι ασαφείς. Είναι ωφέλιμο να δοθεί χρόνος και χώρος να τεθούν αυτές οι απορίες, να εκφραστούν ελεύθερα όλα τα συναισθήματα, να λεκτικοποιήσει το παιδί κάθε τι του προξενεί φόβο ή προσμονή. Αν οι γονείς γνωρίζουν την απάντηση μπορούν να τη μοιραστούν με το παιδί με τρόπο αναπτυξιακά κατάλληλο. Αν και οι ίδιοι δεν έχουν την πλήρη εικόνα, μπορούν επίσης να το εκφράσουν και να είναι ανοικτοί να ανακαλύψουν, να μάθουν, να γνωρίσουν.
• Η στιγμή του αποχωρισμού είναι σημαντική. Κάθε γονέας ξέρει καλύτερα το παιδί του και τις ανάγκες του. Χρήσιμο είναι να υπάρχει εκ των προτέρων μια ρουτίνα που θα δημιουργήσουν οι γονείς με το παιδί, ώστε να γίνει ομαλά ο αποχωρισμός. Μπορεί να είναι ένα φιλί, μια αγκαλιά, η διαβεβαίωση ότι θα βρεθούν ξανά το μεσημέρι, μια προσωπική, ξεχωριστή χειρονομία που έχουν αναπτύξει οι γονείς με το παιδί και του παρέχει ασφάλεια και σιγουριά. Κάποια παιδιά επιθυμούν να πάρουν κάποιο αγαπημένο τους αντικείμενο από το σπίτι μαζί στο σχολείο.

Η επικοινωνία των γονέων με τους εκπαιδευτικούς, η επαφή με το δικό τους συναίσθημα και η διαθεσιμότητα απέναντι στο παιδί τους με στόχο να ακούσουν και να κατανοήσουν την εμπειρία που το ίδιο βιώνει είναι οι πυλώνες για τη δημιουργία εκείνων των συνθηκών που θα προάγουν την ομαλή προσαρμογή, θα θέσουν τις βάσεις για την αναγνώριση τυχόν δυσκολιών κατά τη διαδικασία μετάβασης στο σχολείο και την εύρεση τρόπων αντιμετώπισης αυτών και διευκόλυνσης του παιδιού, ώστε να ζήσει την εμπειρία αυτή διατηρώντας την μοναδικότητα του.

Ράννου Ιωάννα
Κλινική Ψυχολόγος, MSc
Επιστημονικός Συνεργάτης του Επιστημονικού Κέντρου «Ο Κόσμος του Λόγου»

Βιβλιογραφία:

Fails nelson, R. (2004). The transition to kindergarten. EarlyChildhoodEducation Journal, 32, 187-190.

Griebel, W., & Niesel, R. (2002). Co-constructing transition into kindergarten and school by children, parents and teachers. Transitions in the earlyyears, 64-75.

McIntyre, L. L., Eckert, T. L., Fiese, B. H., DiGennaro, F. D., &Wildenger, L. K. (2007). Transition to kindergarten: Family experiences and involvement. Early Childhood Education Journal, 35, 83-88.

Seung Lam, M., & Pollard, A. (2006). A conceptual framework for understanding children as agents in the transition from home to kindergarten. EarlyYears, 26 (2), 123-141.

Τα παιδιά με αυτισμό μπορεί να παρουσιάζουν μειωμένη κοινωνική αλληλεπίδραση και δυσκολία στην επικοινωνία, μειωμένο ή καθόλου λόγο. Υπάρχει αδυναμία στη σύναψη και διατήρηση φιλικών σχέσεων. Συχνά εμφανίζουν στερεότυπες κινήσεις, προσκόλληση και έντονο ενδιαφέρον σε αντικείμενα ή θέματα, αισθητηριακή ευαισθησία. Η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων, η διάγνωση και η πρώιμη παρέμβαση με ειδικά θεραπευτικά προγράμματα (λογοθεραπεία, εργοθεραπεία, ψυχοπαιδαγωγική παρέμβαση) όπως επίσης η ενεργή συμμετοχή των γονέων, δημιουργούν τις προϋποθέσεις ώστε να βελτιωθεί σημαντικά η λειτουργικότητα τους.

Όλες οι παρεμβάσεις βασίζονται στο παιχνίδι με στόχο να δίνονται επαρκείς ευκαιρίες παιχνιδιού σε όλα τα παιδιά είτε ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού είτε όχι, ώστε να αναπτύξουν απαραίτητες δεξιότητες επικοινωνίας, αμοιβαιότητας, αισθητηριακής επεξεργασίας.

Τα τρένα αποτελούν δημοφιλές παιχνίδι και έχουν ιδιαίτερη απήχηση στα άτομα που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού. Τα τρένα έχουν τροχούς, μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε διαφορετικά μοντέλα, τύπους, μεγέθη, ακολουθούν συγκεκριμένο πρόγραμμα, και συναρμολογούνται. Πολλά παιδιά έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και αγαπούν χαρακτήρες που βλέπουν σε βίντεο και τηλεοπτικές εκπομπές όπως ο Τόμας το Τρενάκι. Τα παιδιά έλκονται από τα έντονα χρώματα, από την ευκολία στην αναγνώριση των συναισθημάτων που νιώθει ο Τόμας και οι φίλοι του, αλλά και από το πως λειτουργεί ο κάθε χαρακτήρας.

Η προσθήκη ενός τρένου με το όνομα Μπρούνο που βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού αποτελεί σημαντικό βήμα στον τρόπο που παρουσιάζονται οι χαρακτήρες των παιχνιδιών. Ο Μπρούνο προχωράει αντίστροφα και είναι το τελευταίο βαγόνι, άρα έχει μια μοναδική αντίληψη για τον κόσμο. Προσέχει πάντα τις λεπτομέρειες, του αρέσει να έχει πρόγραμμα και γνωρίζει καλύτερα από όλους όλες τις διαδρομές στο νησί του Σόντορ. Ο Μπρούνο, όπως και όσοι ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού, αντιλαμβάνεται τον κόσμο μέσα από τα δικά του μάτια που ίσως διαφέρει από τον κόσμο των υπολοίπων, όμως είναι εξαιρετικά ενδιαφέρων και χρήσιμος. Κάθε παιδί μπορεί να ανακαλύψει πως καθένας μας είναι ξεχωριστός, όλοι έχουμε συναισθήματα που μαθαίνουμε να εκφράζουμε – ακριβώς όπως ο Μπρούνο έχει το φωτεινό φανάρι για να δείχνει τι νιώθει-, φοβόμαστε, χαιρόμαστε, στενοχωριόμαστε, θυμώνουμε.

Η ανάγκη να κάνουμε φίλους είναι σημαντική για όλα τα παιδιά και μέσα από την αξία της φιλίας που προβάλει η σειρά τα παροτρύνει να προσεγγίσουν συνομήλικους και να αναπτύξουν δεσμούς φιλίας. Μέσα από την ταύτιση με έναν τέτοιο χαρακτήρα μπορούν να αναγνωρίσουν τη μοναδικότητά τους και να την αγκαλιάσουν τόσο τα ίδια όσο και όλοι μας.

Επιπλέον, η εισαγωγή ενός χαρακτήρα με αυτισμό στην παιδική σειρά, στρώνει το δρόμο για ουσιαστική ένταξη και συμπερίληψη των παιδιών με ιδιαίτερες ικανότητες τόσο στο σχολικό σύστημα όσο και στο κοινωνικό σύνολο. Δίνει την ευκαιρία στους τυπικούς συνομήλικους αλλά και ενήλικες να γνωρίσουν καλύτερα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τον τρόπο σκέψης των ηρώων. Μέσα από τη σειρά αναδύεται η ικανοποίηση, η χαρά και η ευτυχία όταν σε μία παρέα ο ένας συμπληρώνει τον άλλο, τον αποδέχεται, τον υποστηρίζει, υπάρχει αλληλοβοήθεια. Τα παιδιά με ιδιαιτερότητες εργάζονται καθημερινά για να καλλιεργήσουν εφόδια και στρατηγικές ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι δυσκολίες και να προσαρμοστούν στο περιβάλλον τους. Σειρά μας είναι να διδαχθούμε αξίες όπως η συνεργασία, η ευγένεια, η ενσυναίσθηση, ο αλληλοσεβασμός.

Ο Μπρούνο και η παρέα του μπορεί να μας δώσει πολλές ιδέες για παιχνίδι με όλα τα παιδιά. Μπορούν να αναπαραστήσουν σκηνές από τα βίντεο, να συναρμολογήσουν το τρένο, να συνεργαστούν, να δώσουν και να εκτελέσουν οδηγίες, να διαχειριστούν προβλήματα.

Η αποδοχή των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών κάθε παιδιού, η κατανόηση των συναισθημάτων του, η ικανότητα να μπαίνουν στη θέση του άλλου, ο σεβασμός στις ξεχωριστές ανάγκες, η φιλία, η υποστήριξη και τελικά η αμοιβαία ευχαρίστηση μπορούν να δομηθούν και να αναπτυχθούν μέσω της παρατήρησης και επεξεργασίας των περιπετειών του Τόμας, του Μπρούνο και της παρέας τους που ο καθένας είναι διαφορετικός, ξεχωριστός και μοναδικά σημαντικός!